Sernik to tradycyjne polskie ciasto. Wydaje się, że jest tak mocno zakorzenione w kulturze, że było na polskich stołach od zawsze. I jak pokazuje historia, sporo w tych przypuszczeniach prawdy. Ale warto wiedzieć, że nie zaczęło się w Polsce! Tradycja tegoż ciasta sięga dużo głębiej, aż do starożytnych Greków i Rzymian.
Burzliwa historia tego ciasta, mówi dużo również o mentalności Polaków, tradycjach przekazywanych z pokolenia na pokolenie . Bo sernik przeszedł długą drogę, zanim na stałe zagościły na polskich stołach w dziś nam znanej wersji. Sernik dzisiaj to dosyć kunsztowne i trudne ciasto, powinien być aksamitny, puszysty i wysoki. To dosyć trudny do osiągnięcia efekt i czasami nawet doświadczona pani domu drży na samą myśl o robieniu sernika dla gości lub na święta. Ale jak to się zaczęło?
Sernik ? historia prawdziwa
Pierwsze wzmianki na temat sernika pojawiły się już w starożytnej Grecji i Rzymie. Ponoć grecki filozof ? Aegimus ? napisał książkę poświęconą sztuce wypieku tego ciasta. Wówczas sernik uważano za bardzo luksusowy wypiek, na tyle ekskluzywny, że karmiono nim olimpijczyków, którzy zwyciężali w igrzyskach.
Serniki były również znane starożytnym Rzymianom. Katon Starszy w dziele De Re Rustica zawarł przepis na libium, czyli sernik związany z religijnymi rytuałami. W wyniku ekspansywnych działań Rzymian popularne w Imperium ciasto rozpowszechniło się na całą Europę.
A w XIX w. przepisy na serowe ciasto, razem z kolonistami, dotarły do Ameryki Północnej i tam ewoluowały. W 1872 roku w Nowym Jorku przypadkowo odkryto produkowany do dzisiaj serek Philadelphia, który pozwolił zmodyfikować serowy przepis. Lekki i delikatny sernik nowojorski funkcjonuje do dziś.
A sprawa polska?
Twaróg to tradycyjny polski produkt, od setek lat był wykorzystywany w kuchni naszych przodków, również do przyrządzania deserów. Pomimo to, tradycyjny serniki w dzisiejszym kształcie pojawiły się stosunkowo niedawno, w przeciwieństwie do chociażby paschy, znanej na Kresach od wieków. Istnieją pewne przypuszczenia, że prekursorem współczesnej wersji sernika jest staropolski arkas, czyli rodzaj mlecznej galarety z cukrem. Przygotowanie go było bardzo proste, jajka z żółtkami dodawano do posłodzonego mleka, po zakwaszeniu cytryną podgrzewano, oddzielano serwatkę, twaróg schładzano i doprawiano cukrem, cynamonem oraz polewano śmietaną. Najprawdopodobniej ten słodki specjał przywędrował do nas ze Wschodu. Arkas cenił podobno król Jan III Sobieski, który był znanym łakomczuchem.
Sernik we współczesnej formie stał się popularnym deserem w XIX wieku. Zwany był niekiedy plackiem serowym; pieczony przeważnie na kruchym spodzie, albo w stylu wiedeńskim ? bez spodu. Sernik wiedeński prawdopodobnie przybył do Polski za sprawą Jana III Sobieskiego, wymienionego już wcześniej słynnego łakomczucha. Te dziewiętnastowieczne serniki zawierały ogromną ilość żółtek.
Jednym z najsłynniejszych serników jest sernik krakowski, powszechnie widomo, że jest on bardzo puszysty i z wierzchu pokryty kratką z ciasta ? informują specjaliści z Cukierni Braci Stykowskich. Przepis na niego można znaleźć w niemal każdej książce kucharskiej, a i jest on do kupienia w każdej tradycyjnej cukierni.
Innym regionalnym wariantem tegoż ciasta jest sernik kaszubski, jest on o tyle niespotykany, że do jego wyrobu używa się ziemniaków. Niektórzy wzdrygają się na samą myśl o takim rodzaju szlachetnego wypieku.
W latach 80. XX wieku w Polsce stał się popularny dwukolorowy sernik Izaura, nazwany na cześć tytułowej bohaterki telenoweli brazylijskiej. Wówczas do połowy masy serowej dodaje się kakao, aby nadać ciemny kolor i osiągnąć efekt dwukolorowego sernika.
Na rynku istnieje również wiele modyfikacji klasycznego sernika: seromakowiec, czyli sernik przekładany masą makową; sernik bez sera; sernik na zimno; serowy strudel oraz ciasto drożdżowe z serem i kruszonką.